Bệnh nhân bị thoát vị đĩa đệm cột sống cổ sẽ cảm thấy đau nhức vùng cổ, vai, gáy kèm theo tê bì hoặc mất cảm giác bàn tay, cổ tay…Nếu tình trạng đau kéo dài sẽ dẫn đến tăng nặng khiến người bệnh khó cử động, mệt mỏi và ảnh hưởng nghiêm trọng đến công việc cũng như cuộc sống hằng ngày.
Thoát vị đĩa đệm cột sống cổ là gì?
Cột sống của con người được cấu thành bởi 24 đốt sống kéo dài từ cổ đến thắt lưng. Giữa những đốt sống này sẽ có các đĩa đệm với chức năng nâng đỡ cột sống, giúp cơ thể vận động dễ dàng, giảm rung xóc cho cơ thể và giúp cột sống tránh khỏi các chấn thương.
Thoát vị đĩa đệm là tình trạng các bao xơ này bị yếu đi khiến nhân nhầy thoát ra, khiến đĩa đệm bị lệch ra khỏi vị trí bên trong đốt sống, và chèn ép lên tủy sống hay rễ thần kinh xung quanh gây đau đớn cho người bệnh.
Khu vực cột sống cổ của chúng ta thường xuyên phải vận động và phải chịu áp lực lớn nên các đĩa đệm tại vùng này rất dễ bị tổn thương và thoát vị. Thoát vị đĩa đệm đốt sống cổ có thể gây nên tình trạng đau cổ gáy, phổ biến nhất là thoát vị đĩa đệm đốt sống cổ C5 C6.
Nguyên nhân gây ra thoát vị đĩa đệm cột sống cổ:
- Do những chấn thương, do việc sai tư thế nằm, ngồi.
- Do sự lão hoá của những sợi collagen
- Do công việc khi phải vận động vượt quá giới hạn hoặc tư thế làm việc gò bó, rung xóc…
Theo cơ chế sinh học, 1 đĩa đệm đã bị thoát vị sẽ không thể chữa khỏi hoàn toàn và trở về trạng thái ban đầu, kể cả can thiệp phẫu thuật. Nhưng nếu áp dụng đúng phương pháp chữa bệnh, người bệnh vẫn có thể phục hồi tốt đến 80-90%.
Dấu hiệu bắt đầu bệnh thoát vị đĩa đệm cột sống cổ
1. Dấu hiệu lâm sàng
- Đau nhức diện rộng: Cơn đau sẽ khởi phát tại 1 hoặc 2 đốt sống cổ sau đó lan ra vùng bả vai, cánh tay hoặc lan lên sau đầu và hốc mắt.
- Tê ngứa ở tay và chân: Nếu khối thoát vị chèn ép vào tủy sống, sẽ tạo nên cảm giác tê ngứa sẽ khởi phát từ cổ ra toàn thân rồi lan tới chân tay. Nếu vị trí chèn ép xảy ra ở dây thần kinh, bệnh nhân sẽ có cảm giác tê ngứa ở vùng cánh tay, bàn và ngón tay.
- Hạn chế vận động: Việc cử động cổ và cánh tay bị hạn chế. Người bệnh không thể đưa tay ra sau lưng hoặc giơ tay lên cao, hay gặp khó khăn trong việc cúi ngửa hoặc quay cổ. Việc đi bộ cũng khó khăn, có cảm giác căng cứng bắp chân khi đi bộ.
- Yếu cơ: Tình trạng này xảy ra khi khối đĩa đệm chèn ép vào tủy sống khiến các cơ chân bị yếu trước cơ tay khiến bệnh nhân đi lại không vững, dáng đi xiêu vẹo. Nếu tình trạng yếu cơ tăng lên, người bệnh sẽ thấy những thớ cơ vùng đùi và bắp chân rung lên mỗi khi vận động gắng sức.
- Dấu hiệu khác: Đau một bên lồng ngực, táo bón, khó tiểu và khó thở là những biến chứng cấp độ nhẹ của bệnh.
2. Dấu hiệu cận lâm sàng
Khi chụp cộng hưởng từ MRI có thể thấy:
- Đĩa đệm không nằm đúng vị trí, chúng nằm chèn ra trước sau hoặc vào thân đốt sống;
- Phát hiện khối nhân nhầy thoát ra khỏi vị trí thông thường;
- Cột sống cổ bị cong vẹo, chiều cao đốt sống giảm;
- Rễ dây thần kinh hoặc tủy sống có dấu hiệu chèn ép.
3. Dấu hiệu tăng theo cấp độ
Các dấu hiệu của tình trạng thoát vị đĩa đệm cột sống cổ có 3 cấp độ tương ứng, mức độ và tần suất tăng dần theo tình trạng bệnh.
- Cấp độ 1: Lúc đầu, bệnh nhân sẽ cảm thấy đốt sống cổ bị cứng, khó xoay chuyển, hơi đau mỗi khi cúi xuống. Cơn đau thường lan dần xuống vai, đau hơn khi làm việc nặng và mức độ tăng dần từng ngày;
- Cấp độ 2: Nguyên nhân gây bệnh thoát vị đĩa đệm cột sống cổ không rõ ràng. Cơn đau kéo dài từ gáy ra sau đầu và tai. Khi vận động liên quan đến cổ sẽ bị vướng và đau, có khi bị vẹo cổ;
- Cấp độ 3: Người bệnh bị nhức đầu ở vùng chẩm, vùng trán, đau từ gáy lan xuống bả vai. Cảm giác đau, tê bì một bên hoặc cả 2 bên cánh tay, mất cảm giác khéo léo của bàn tay. Thỉnh thoảng có xuất hiện triệu chứng nấc cụt, ngáp chảy nước mắt, chóng mặt khi hoạt động.
Biến chứng nguy hiểm của bệnh thoát vị đĩa đệm cột sống cổ
Bệnh thoát vị đĩa đệm cột sống cổ ảnh hưởng trực tiếp đến các hoạt động xoay cổ, đầu kém linh hoạt. Tình trạng đau cánh tay do bệnh thường được kiểm soát bằng thuốc và điều trị bảo tồn, không cần phẫu thuật. Tuy nhiên, nếu bỏ qua việc điều trị giai đoạn lúc khởi phát, người bệnh sẽ phải đối mặt với nhiều biến chứng nguy hiểm như:
- Tàn phế suốt đời: Bệnh nhân thoát vị đĩa đệm cột sống cổ có thể bị tàn phế suốt đời do bị liệt nếu thoát vị đĩa đệm chèn ép tủy sống cổ.
- Hẹp ống sống: Biến chứng hẹp ống sống do thoát vị đĩa đệm cột sống cổ gây ra các triệu chứng từ nhẹ => nặng như đau đốt sống cổ trầm trọng, đau hoặc tê ở vai, bả vai, cánh tay, yếu cơ. Hoặc đau thần kinh tọa. Cơn đau sẽ giảm nếu vùng cổ vai gáy của người bệnh được giảm áp lực như khi nằm, cúi gập thả lỏng người. Nhưng triệu chứng đau sẽ trở lại nếu duy trì tư thế lưng thẳng.
- Thiếu máu não, thiểu năng tuần hoàn não: Bệnh nhân bị thoát vị đĩa đệm cột sống cổ sẽ chèn ép lên hệ thống động mạch đốt sống thân nên thiếu máu cho não.
- Chèn ép rối thần kinh cánh tay: Các rễ thần kinh này xuất phát từ tuỷ cổ đi qua lỗ liên hợp, nếu đĩa đệm lệch khỏi vị trí sẽ gây chèn ép lên tuỷ sống. Hoặc chèn lên các lỗ liên hợp thì dẫn đến chèn ép các dây thần kinh ở vùng này. Biểu hiện của bệnh là đau mỏi vai gáy, co cơ lan truyền xuống một hoặc cả hai bên cánh tay, đau kèm theo tê bì hoặc teo cơ cánh tay.
- Hội chứng chèn ép tuỷ: Thường có các biểu hiện rối loạn vận động, rối loạn cảm giác khi đốt sống cổ chỉ mới gặp tình trạng đau nhẹ hoặc không đau.
- Hội chứng rối loạn thần kinh thực vật: Biểu hiện của hội chứng này là chóng mặt, ù tai, mất thăng bằng; đau ở phần hốc mắt, cảm giác mắt mờ từng cơn. Bệnh nhân có thể bị đỏ mặt đột ngột, vã mồ hôi; hạ huyết áp, tăng nhu động ruột, đau ngực từng cơn, thực quản bị chèn ép gây khó nuốt.
- Đau lan rộng: Những cơn đau nặng hơn có thể lan dọc cột sống xuống toàn bộ lưng, rồi đến mông, đùi và cẳng chân khiến những bộ phận này yếu đi và kém linh hoạt hơn.
Nếu không điều trị bệnh thoát vị đĩa đệm cột sống cổ kịp thời và dứt điểm, người bệnh sẽ dễ gặp những biến chứng khôn lường về sau.
