Tretinoin là hoạt chất “thần thánh” giúp điều trị mụn và chống lão hóa hiệu quả. Tuy nhiên, hoạt chất này cũng gây ra một số tác dụng phụ mà nhiều người gặp phải như Tretinoin đẩy mụn kinh hoàng.
Tretinoin là gì? Cơ chế và tác động của Tretinoin trong làm đẹp
Tretinoin là một trong những dẫn xuất của vitamin A (Retinoids Acid) được dùng bôi ngoài da với tác dụng mạnh nhất. Trong mỹ phẩm, Tretinoin thường được điều chế với nồng độ 0,025%, 0,05% và 0,1%.
Tretinoin có hoạt tính rất mạnh, nên nó là dược mỹ phẩm kê đơn và phải có chỉ định của bác sĩ chứ không tỳ ý sử dụng được. Hiện nay các dược mỹ phẩm có chứa Tretinoin được bán phổ biến tại các hiệu thuốc tây, với nồng độ thành phần chỉ giới hạn ở 0,025% – 0,05% và 0,1%.
Tretinoin được biết đến như một hoạt chất “thần thánh” trong điều trị mụn và chống lão hóa. Hoạt chất này giúp ngăn sự phát triển của tuyến dầu nhờn trên da, giúp làm thông thoáng lỗ chân lông và kháng khuẩn, chống viêm, từ đó ngăn ngừa và giảm thiểu sự phát triển của mụn.
Cơ chế và tác động của Tretinoin trong làm đẹp:
- Trên bề mặt da (lớp sừng): Hoạt chất Tretinoin có tác động mài mòn lớp màn lipid (acid mantle), làm khô dịch (dầu) lipid liên kết các tế bào sừng và dẫn đến nới lỏng liên kết của các tế bào sừng.
- Ở tầng đáy của lớp thượng bì (thượng bì gồm 5 tầng): Hoạt chất Tretinoin giúp thúc đẩy quá trình tái tạo da non, để quá trình này xảy ra nhanh hơn so với chu trình tự nhiên. Lớp da mới sinh da nhanh hơn kết hợp với các tế bào sừng bị nới lỏng trên bề mặt giúp quá trình bong da, đào thải da chết diễn ra mạnh hơn.
- Ở lớp trung bì: Hoạt chất Tretinoin kích thích tăng sinh collagen/ elastin, giúp các sợi này nhiều hơn, dày dặn hơn. Khi sử dụng tretinoin lâu dài sẽ giúp da săn chắc hơn, tăng độđàn hồi và ít xuất hiện nếp nhăn.
Tác dụng của tretinoin trong việc trị mụn, chống lão hóa da
1. Tretinoin trị mụn
Hoạt chất Tretinoin thường được sử dụng trong điều trị mụn trứng cá ở mức độ nhẹ đến trung bình. Bởi vậy, một trong những tác dụng của hoạt chất chính là Tertinoin đẩy mụn kinh hoàng.
Trong các sản phẩm dược mỹ phẩm trị mụn, Tretinoin thường kết hợp với những thành phần kháng khuẩn cho hiệu quả cao đối với cả mụn trứng cá viêm và không viêm.
Ngoài ra, Tretinoin còn có tác dụng làm sáng màu da bị tổn thương do mụn để lại,phục hồi và cải thiện sắc tố da, giúp da đều màu và mịn màng hơn.
2. Tretinoin chống lão hóa da
Tretinoin có tác dụng ngăn chặn các dấu hiệu lão hóa da trông thấy. Thành phần này đã chứng minh có tác dụng ngắn hạn và ảnh hưởng lâu dài về sự xuất hiện của các nếp nhăn. Nên hiện nay tretinoin đã xuất hiện phổ biến trong nhiều loại kem dưỡng da chống lão hóa không kê đơn.
Trong những trường hợp dưới đây, bác sĩ có thể khuyên dùng tretinoin cho các mục đích khác ngoài mụn trứng cá, sẹo mụn và nếp nhăn như:
- Tăng sắc tố da hoặc sạm da.
- Dày sừng pilaris: Đây là 1 tình trạng vô hại gây ra các nốt sần nhỏ và thô ráp trên da.
Tác dụng phụ của Tretinoin: Đẩy mụn kinh hoàng
- Sử dụng một số dược mỹ phẩm có hoạt chất Tretinoin có thể gây ra một số tác dụng phụ như bong da, đẩy mụn, đỏ da, rát da trong thời gian đầu sử dụng.
- Thời gian đầu, lớp sừng sẽ bị mỏng đi do bong nhanh và da non sản sinh nhanh. Da nhạy cảm hơn với tia UV – nên nếu không chống nắng đúng cách sẽ tăng khả năng tăng sắc tố.
- Tretinoin có tác động làm phá màn da và khô dịch lipid nên có thể khiến cho sự bảo vệ tự nhiên của da giảm đi và chậm hồi phục hơn, dẫn đến da dễ viêm, dễ bị kích ứng hơn nếu không kết hợp dưỡng hợp lý.
- Nhưng khi da đã quen với hoạt chất Tretinoin, nó sẽ góp phần làm da khỏe thêm theo thời gian. Bởi vậy nếu nói nó là “con dao 2 lưỡi” cũng không đúng. Vì cơ chế của nó là như vậy. Người dùng cần hiểu để khắc phục và có sự chuẩn bị tâm lý. Nếu mới làm quen Tretinoin, bạn nên bôi ít, bôi mỏng, giãn ngày (dùng lượng nhỏ chỉ bằng 1 hạt đậu). Khi da đã quen thì sẽ có hiệu quả tốt hơn.
Diễn biến sau khi sử dụng Tretinoin đẩy mụn kinh hoàng
1. Diễn biến thường thấy
- Trong 1 – 2 ngày đầu: Chưa có dấu hiệu bong da, đỏ rát
- Những ngày tiếp theo: Sẽ có triệu chứng da đỏ, rát, bong da, đẩy mụn. Khó chịu nhất là vùng da ở khe 2 bên mũi, vùng mép, vì những khu vực này da khá mỏng, tạo cảm giác ngứa rát. Da sẽ khô ráp hơn.
- Sau 1-2 tuần, triệu chứng sẽ giảm dần. Để khắc phục, bạn nên chú ý dưỡng ẩm, sử dụng sản phẩm có hàm lượng tretinoin thấp, bôi mỏng, có thể sử dụng giãn cách với tần suất 1-3 lần/ tuần.
- Những ngày tiếp theo: Bề mặt da hết bị rát, căng khó chịu. Nhưng có thể sẽ còn vết hồng vì tretinoin thúc đẩy quá trình tái tạo da non. Việc bong da có thể vẫn sẽ diễn ra nhịp nhàng nhưng không nhiều như trước.
- Để thử: Ngưng dùng tretinoin 1 – 3 ngày da sẽ bình thường lại, không còn hồng nữa.
2. Diễn biến ít gặp
Da có thể không bị đỏ rát hay bong tróc. Nhưng dù không có những dấu hiệu đó, tretinoin vẫn đang có tác dụng từ từ lên da.
Cách xử lý các triệu chứng bong da, đỏ da, rát da sau khi sử dụng Tretinoin đẩy mụn kinh hoàng:
- Cấp độ 1 (Da khỏe): Dùng kem dưỡng B5, Niacinamide Ceramide… sau bước tretinoin để đảm bảo da phục hồi.
- Cấp độ 2 (Da bình thường): Dùng kem dưỡng ceramide, urea, oat… sau bước Tretinoin để có thể yên tâm sử dụng.
- Cấp độ 3 (Da yếu ớt): Kem dưỡng hồi phục nặng vẫn không giảm được kích ứng của Tretinoin gây ra, bạn nên dùng tretinoin bôi sau cùng, sau cả bước kem dưỡng. Cần thiết có thể thêm toner/serum theo thứ tự: toner/serum => kem dưỡng => tretinoin.
Lưu ý: Trong cả 3 cấp độ da trên, có thể dùng thêm toner/serum cấp ẩm sau bước sữa rửa mặt, và trước tretinoin. Nên chọn sản phẩm phù hợp để da không bị kích ứng với các sản phẩm khác trong cùng routine trước khi dùng tretinoin.
