Chế độ ăn có vai trò quan trọng trong việckiểm soát bệnh tiểu đường. Bởi căn bệnh này không thể chữa khỏi được mà chỉ có thể áp dụng các biện pháp cân bằng đường huyết. Người bệnh tiểu đường cần có chế độ ăn đảm bảo cung cấp dinh dưỡng, đủ về số lượng và chất lượng để cân bằng đường huyết, đảm bảo tình trạng cân bằng và an toàn khi bị bệnh tiểu đường. Vậy bị tiểu đường nên ăn gì và kiêng gì tốt cho sức khỏe? Cùng tìm hiểu ngay nhé.
Bệnh tiểu đường có chữa khỏi được nhờ chế độ ăn?
Bệnh tiểu đường còn được gọi là bệnh đái tháo đường, là 1 bệnh rối loạn chuyển hóa Insulin mạn tính rất gây ra. Insulin là hormone được sản sinh bởi tuyến tụy, có vai trò làm giảm lượng đường trong máu bằng cách “mở cửa” cho các phân tử glucose tiến vào trong tế bào để cung cấp năng lượng.
Khi bị bệnh tiểu đường, cơ thể con người sẽ bị mất đi khả năng sử dụng hoặc sản xuất ra hormone insulin một cách thích hợp. Khiến trong cơ thể có lượng đường trong máu quá cao. Tình trạng này dễ gây ra các vấn đề nghiêm trọng đối với sức khỏe, ảnh hưởng đến nhiều cơ quan khác như mắt, thận, thần kinh và tim.
Trên thực tế, bệnh tiểu đường không thể chữa khỏi. Các phương pháp điều trị chỉ giúp kiểm soát triệu chứng cũng như ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng của bệnh để đảm bảo bệnh nhân có cuộc sống bình thường.
Người bệnh tiểu đường cần có chế độ ăn uống lành mạnh, duy trì trọng lượng cơ thể hợp lý và thường xuyên vận động để kiểm soát bệnh hiệu quả. Phương pháp giúp hỗ trợ kiểm soát và điều trị bệnh tiểu đường tại nhà là:
- Có chế độ ăn uống lành mạnh: Bệnh nhân cần tập trung vào chế độ ăn nhiều trái cây, rau, protein nạc và ngũ cốc nguyên hạt. Nên cắt giảm chất béo bão hòa, chế độ ăn giàu carbohydrate tinh chế và đồ ngọt.
- Tăng cường các hoạt động thể chất: Tập thể dục thường xuyên có thể làm giảm chỉ số đường huyết bằng cách giúp tế bào trong cơ thể giảm đề kháng insulin, từ đó giúp glucose di chuyển vào các tế bào dễ dàng hơn.
Bị tiểu đường nên ăn gì và kiêng gì tốt cho sức khỏe?
Nguyên tắc cơ bản trong chế độ ăn của người bệnh tiểu đường là hạn chế tối đa gluxit (chất đường bột) để tránh tăng đường huyết, hạn chế các axit béo bão hòa để tránh rối loạn chuyển hóa. Cùng tìm hiểu ngay chế độ ăn của người bị tiểu đường nhé.
1. Người bị bệnh tiểu đường nên ăn gì?
- Nhóm đường bột: Nên ăn các loại ngũ cốc nguyên hạt, đậu đỗ, gạo còn vỏ cám, rau củ… được chế biến bằng cách hấp, luộc, nướng… Không nên ăn các món ăn rán, xào nhiều dầu mỡ… Hạn chế các loại củ như khoai sắn giàu tinh bột.
- Nhóm thịt cá: Nên ăn cá, thịt nạc, các loại thịt gia cầm bỏ da, thịt lọc bỏ mỡ,… được chế biến theo cách đơn giản như hấp, luộc, áp chảo để loại bớt mỡ.
- Nhóm chất béo, đường: Các thực phẩm có chất béo không bão hòa như dầu đậu nành, vừng, dầu cá, mỡ cá, olive…
- Nhóm rau: Người bị tiểu đường nên ăn nhiều rau thông qua các cách chế biến đơn giản như ăn sống, hấp, luộc, rau trộn, không sử dụng nhiều loại sốt có chất béo.
- Hoa quả: Tăng cường ăn trái cây tươi, nhưng không nên cho thêm kem, sữa, hạn chế ăn các loại quả chín ngọt như: sầu riêng, mít, hồng chín, xoài chín…
Theo Viện dinh dưỡng quốc gia, tỷ lệ giữa các thành phần sinh năng lượng trong bữa ăn hàng ngày giúp ổn định, điều trị bệnh tiểu đường được xác định cụ thể như sau:
- Protein: Lượng protein cần đạt 1- 1,2 g/kg/ngày đối với người lớn, tương đương 15- 20% năng lượng khẩu phần.
- Lipit: Tỷ lệ chất béo chiếm khoảng 25% tổng số năng lượng khẩu phần, không nên vượt quá 30%. Cần hạn chế các axit béo bão hòa để giúp ổn định đường huyết, ngăn ngừa xơ vữa động mạch.
- Gluxit: Tỷ lệ năng lượng do gluxit cung cấp cần đạt 50-60% tổng số năng lượng khẩu phần. Nên chọn các loại thực phẩm có chỉ số đường thấp như gạo lức, yến mạch, bánh mì đen, các loại đậu nguyên hạt…
2. Người bệnh tiểu đường cần kiêng ăn gì?
Để quá trình cân bằng đường huyết đạt kết quả tốt nhất, người bị tiểu đường cần hạn chế các loại thực phẩm sau:
- Hạn chế ăn các loại gạo trắng, bánh mì, bột sắn dây, miến, các loại củ nướng
- Hạn chế ăn các thực phẩm chứa chất béo bão hòa, nhiều cholesterol bởi nó có thể gây nguy cơ tăng bệnh tim mạch, không tốt cho sức khỏe.
- Không nên ăn thịt mỡ, nội tạng động vật, da của gia cầm, các loại thực phẩm giàu đường như kem tươi, dầu dừa, các loại bánh kẹo ngọt, mứt, sirô, các loại nước có ga…
- Hạn chế ăn các loại hoa quả sấy khô, mứt hoa quả… bởi chúng chứa một lượng đường rất cao, không tốt cho sức khỏe người bệnh.
Nguyên tắc trong chế độ ăn uống đối với người bệnh tiểu đường
Để tránh đường huyết tăng, ngăn chặn và làm chậm các biến chứng của bệnh tiểu đường, ngoài có chế độ ăn uống phù hợp người bệnh còn cần áp dụng các nguyên tắc trong chế độ ăn uống như sau:
- Nên chia khẩu phần ăn thành nhiều bữa trong ngày, không ăn nhiều trong 1 bữa để tránh tình trạng đường huyết tăng đột ngột.
- Ăn uống điều độ, đúng giờ, không để tình trạng quá đói hoặc quá no.
- Không thay đổi quá nhanh và quá nhiều cơ cấu và khối lượng các bữa ăn hàng ngày.
- Nên có chế độ vận động sau khi ăn, tránh nằm, ngồi một chỗ sau ăn.
- Nên dành thời gian tập luyện thể dục thể thao để đảm bảo sức khỏe, hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường.
