Bất kì sự dao động bất thường nào của huyết áp đều gây nguy hiểm đến sức khỏe con người. Kể cả huyến áp cao hay huyết áp thấp. Đặc biệt là khi những bệnh lý huyết áp thấp vẫn chưa được quan tâm nhiều.
Huyết áp thấp là gì? Chỉ số huyết áp thấp như thế nào?
Huyết áp thấp là tình trạng huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trường lần lượt nhỏ hơn 90 và 60 mmHg. Chỉ số huyết áp của người bình thường dao động trong khoảng 120/80mmHg. Người bị huyết áp thấp sẽ có chỉ số nhỏ hơn 90 và 60 mmHg. Bệnh huyết áp thấp có thể gây ra những ảnh hưởng không nhỏ tới quá trình vận chuyển máu tới não và các cơ quan khác trên cơ thể.
Thông thường chỉ số trung bình của huyết áp thường là 120/80 mmHg. Nếu huyết áp đột ngột giảm xuống dưới 90/60 mmHg thì là huyết áp thấp. Bệnh sẽ khiến cho các mạch máu bị co lại làm thể tích máu của người bệnh bị giảm xuống.
Huyết áp thấp sẽ được biểu đạt qua 2 chỉ số:
- Chỉ số huyết áp tâm thu: Thường cao hơn chỉ số thứ 2, đo áp lực trong lòng đồng mạch khi tim co bóp và đầy máu.
- Chỉ số áp lực tâm trương: Đo áp suất lòng mạch khi tim nghỉ ngơi giữa 2 lần bóp.
Huyết áp thấp có thể xảy ra ở bất kỳ ai, nhưng thường gặp phổ biến ở người già và phụ nữ đang mang thai.
Các nguyên nhân dẫn đến huyết áp thấp thường gặp
1. Do bệnh nhân mắc các bệnh lý về tim mạch
Nguyên nhân hàng đầu dẫn đến huyết áp thấp là do bệnh nhân mắc một số bệnh lý về tim mạnh như: rối loạn nhịp tim, hở van tim, suy tim,… Nếu tim không còn đủ áp lực đẩy máu đi nuôi các bộ phận trên cơ thể thì người bệnh dễ bị tụt huyết áp.
2. Do tác dụng phụ khi sử dụng một số loại thuốc tây
Khi uống một số loại thuốc tây người bệnh dễ gặp phải một số tác dụng phụ gây tụt huyết áp như:
- Thuốc lợi tiểu.
- Thuốc dùng để điều trị bệnh Parkinson.
- Sử dụng thuốc chẹn beta hay alpha.
- Thuốc chống trầm cảm 3 vòng.
- Thuốc gây tê sau phẫu thuật.
3. Do rối loạn nội tiết tố
Tuyến giáp là nơi sản xuất hormon có vai trò kiểm soát nhịp tim, huyết áp,… Còn tuyến thượng thận có tác dụng điều chỉnh các phản ứng căng thẳng. Do vậy bạn sẽ có thể có nguy cơ cao bị tăng hoặc giảm huyết áp nếu 1 trong 2 tuyến này gặp vấn đề.
4. Do rối loạn chế độ ăn uống, thiếu hụt chất dinh dưỡng
Những người bị chán ăn thường có nhịp tim chậm bất thường, nguy cơ tụt huyết áp cao. Và những người bị tiêu chảy nặng, buồn nôn, nôn nhiều khiến cơ thể bị mất nước, mất cân bằng chất điện giải cũng có thể gây tụt huyết áp.
5. Một số nguyên nhân khác
Huyết áp thấp có thể xảy ra bởi các nguyên nhân:
- Phụ nữ mang thai thường huyết áp sẽ tụt hơn đôi chút nhưng không quá nghiêm trọng. Các mẹ bầu cũng nên cẩn thận khi đứng lên khi đang nằm, hoặc ngồi,…
- Bệnh nhân bị đái tháo đường.
- Những người uống nhiều bia hay rượu.
- Bệnh nhân bị nhiễm khuẩn, nhiễm độc nặng.
- Do thay đổi tư thế đột ngột,…
Triệu chứng thường gặp ở người huyết áp thấp
Người bệnh huyết áp thấp thường có những triệu chứng sau:
- Người bệnh có cảm giác hoa mắt, chóng mặt, buồn nôn, đứng không vững.
- Bị ngất xỉu, mất ý thức hay mê sảng.
- Da tái nhợt, mệt mỏi.
- Nhịp thở bất thường, nhanh và nông.
- Đau đầu dữ dội.
- Đổ nhiều mồ hôi.
- Khát nước,…
Cách sơ cứu tại chỗ cho người bệnh bị tụt huyết áp đột ngột
Khi thấy người bệnh bị tụt huyết áp, bạn cần để người bệnh nằm ở một nơi thoáng mát, đầu hơi thấp, nâng cao hai chân. Sau đó, cho người bệnh uống trà gừng, cafe, hay ăn một viên socola,… để làm tăng khối lượng tuần hoàn của cơ thể. Tiếp đó, bạn cũng có thể thực hiện kết hợp các biện pháp sau:
- Day huyệt thái dương: Dùng 2 ngón tay mát xa nhẹ nhàng huyệt thái dương ở cuối mi mắt, sau đó day đi day lại mức độ mạnh dần trong khoảng 20 – 50 lần đến khi bệnh nhân thấy đỡ hơn.
- Day huyệt phong trì
- Vuốt trán: Vuốt từ giữa trán sang hai bên trong khoảng 30 lần.
Cách phòng ngừa huyết áp thấp
- Điều chỉnh chế độ ăn uống hàng ngày, tăng lượng muối trong bữa ăn nhưng cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi điều chỉnh lượng muối, bởi dùng nhiều muối sẽ làm tăng nguy cơ bị cao huyết áp.
- Không uống quá nhiều bia, rượu hay những đồ uống có cồn khác,…
- Uống nhiều nước để tránh mất nước, đặc biệt khi thời tiết nắng nóng.
- Kê cao gối khi ngủ
- Tránh mang vật nặng quá sức
- Tránh tắm quá lâu với nước nóng.
- Không thay đổi tư thế đột ngột.
- Luôn mang theo một ít kẹo ngọt, socola,… trong túi để phòng ngừa khi bị giảm huyết áp đột ngột.
- Với người thường xuyên bị tụt huyết áp, đặc biệt là người già và phụ nữ có thai, cần mua 1 máy đo huyết áp tự động để kiểm soát huyết áp tốt hơn.
Bệnh nhân huyết áp thấp cần đến gặp bác sĩ trong các trường hợp sau:
- Tầm nhìn hạn chế, có vấn đề.
- Đổ mồ hôi nhiều.
- Bị mê sảng khi huyết áp giảm.
- Tim đập không đều, tim đập nhanh bất thường.
- Tầm mắt đột nhiên tối sẫm lại, khoảng 5s khi đứng lâu hay khi đứng lên từ tư thế ngồi hay nằm.
